İhtiyaç sahiplerini destek olmak isteyen kişi ve kurumlarla buluşturan İhtiyaç Haritası’nın kurucularından Ali Ercan, dijital platformun ortaya çıkış hikayesini ve Türkiye’de başlayan yolculuğunu global ölçekte genişletme planlarını anlattı.
İhtiyaç Haritası kültür-sanat, eğitim ve sağlık başta olmak üzere ürettiği pek çok projeyle büyük bir başarı hikayesi. Bu yolculuk nasıl başladı?
İhtiyaç Haritası, bireylerin/kuruluşların ihtiyaçlarını toplayan, doğrulayan ve harita tabanlı teknolojisi aracılığıyla desteklerle buluşmasını sağlayan bir sosyal kooperatiftir. Afet, insani kriz, eğitim vb. alanlarda işbirliği ve dayanışmayı kolaylaştırır. İhtiyaç Haritası, sosyal kooperatif statüsünde kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olarak 7 Ekim 2015 tarihinde UNDP’nin Sosyal Fayda Zirvesi’nde lanse edildi. 14 Haziran 2016 tarihinde de resmi olarak yolculuğu başladı. 2015 yılından bugüne İhtiyaç Haritası platformunu 120 bini aşkın üye, 350’den fazla sivil toplum örgütü, 70’ten fazla özel sektör kuruluşu, yüzlerce kamu kuruluşu temsilcisi kullandı. Platform aracılığıyla 10 milyondan fazla ihtiyaç kalemi karşılanırken yaklaşık 497 milyon liraya eşdeğer bir paylaşım ekonomisi yaratılarak sosyal etkisi yüksek bir fark yaratıldı.
Toplum tabanlı doğrulama ve harita fikri ortaya nasıl çıktı? Teknoloji ve sosyal medyanın İhtiyaç Haritası’nda nasıl bir önemi var?
Günümüzde gelişen teknoloji ve internet kullanım alanının geniş kitlelere yayılmasıyla iletişim dinamikleri daha güçlü ve önemli hale geldi. Online ve harita bazlı platformlar, insani yardımda bilgi ve deneyim sağlamasının yanı sıra yeni bir etkileşim alanı yaratarak iletişim biçimlerini değiştirmiştir. İletişim araçlarında, özellikle bilişim teknolojilerindeki ilerlemeler ve sosyal medya kullanımı, ihtiyaç sahibi kişilerin desteğe ulaşması noktasında süreci kolaylaştırmıştır. Doğruluğu teyit edilmeyen asılsız haberler toplumda tedirginlik, korku ve panik başta olmak üzere çeşitli zorluklara sebebiyet vermektedir. Teknoloji ve sosyal medyanın topluma sunduğu bilgilere ulaşabilmek kadar, doğru bilgiyi ayrıştırabilmek de önem arz etmektedir. İhtiyaç Haritası, tam da bu noktada teknoloji ve harita bazlı platformu ile doğrulanmış bilgilerle kamuoyuna ulaşmaktadır.
İhtiyaç temelli iyiliğin ve dayanışmanın en sürdürülebilir fikirlerinden biri olan bu platformu Türkiye’den dünyaya genişletmeyi düşünüyor musunuz?
Evet, bu bağlamda çalışmalarımızı geçmişten bugüne sürdürüyoruz. İhtiyaç Haritası, ihtiyaçların ve desteklerin uyum içinde hareket etmesini sağlamak ve verileri şeffaf hale getirmek için sokak adlarına kadar verileri detaylandırır ve görselleştirir. Yerel yönetimler için kendi alanlarındaki ihtiyaçları görmeyi
ve buna göre hareket etmeyi kolaylaştırır. Ayrıca, platformda sağlanan ihtiyaçların belirlenmesi ile ülke genelinde hedef kitleye yönelik sosyal sorumluluk projelerinin hayata geçirilmesini de kolaylaştırır. İhtiyaç Haritası online çalıştığı için her şehre
ve eve, yani, internet erişimi olan her kişiye ulaşım imkânı sağlamaktadır. Bu yönüyle zaman-mekân fark etmeksizin ihtiyaç sahibi kişiler ve destekçiler için direkt ve uyumlanabilir bir atmosfer yaratır; bu sayede Türkiye’de başlayan yolculuğunu global ölçekte genişletme imkânı sağlar. Geçtiğimiz dönemlerde hayata geçirdiğimiz Avrupa Birliği projeleriyle Avrupa’nın farklı ülkelerinden kurumlarla paydaşlık kurulmuştur. Bununla beraber katıldığımız uluslararası etkinlikler vesilesiyle Şili ve İtalya dahil olmak üzere farklı ülkelerde İhtiyaç Haritası’nı hayata geçirmek için süreci başlattık. Şu anda Brüksel’de açılan şubemizin yanında, Londra’da da çalışmalarımıza devam ediyoruz. İnsani yardım, afet ve kriz anlarında aktif faaliyet gösterdiğimiz için Rusya-Ukrayna kriziyle beraber Ukrayna ve sınır bölgeleri de çalışma alanlarımız arasına girmiştir. Bu bağlamda, afet ve kriz odaklı gerçekleştirilecek çalışmalarda bu bölgeye destek sağlamak için çalışmalar yürütüyoruz.
Yaşadığımız deprem felaketinin ardından çok hızlı organize olarak bir dayanışma sahnesi kurdunuz. Hem yardımların iletilmesinde hem de sosyal farkındalık oluşmasında önemli çalışmalardı. Bölgede neler
yapıyorsunuz?
İhtiyaç Haritası, depremin ilk gününden itibaren sahada harita bazlı teknolojik altyapısı sayesinde afetlerin bölgedeki insanlar, binalar ve ekonomik aktiviteler üzerindeki etkisini belirlemek için çalışıyor. Deprem bölgelerinde kurduğu depolar aracılığıyla yardım ve destekleri en çok ihtiyaç duyan yerlere ulaştırmak, hızlı müdahale etmek, acil ihtiyaç malzemelerini sağlamak ve ayni yardımların koordinasyonunu gerçekleştirmek için Afet Platformu üyeleriyle birlikte çalışıyor. 30 Mart Perşembe günü gerçekleştirilen Dayanışma Sahnesi birlikteliğin gücünü hep beraber hissettiğimiz bir gece oldu. Depremden etkilenen binlerce öğrenciye eğitim desteği ve depremde bedensel olarak zarar gören en az yüz çocuğa Robotel Derneği ile birlikte destek olunacak. Ayrıca Türkiye Odalar Borsalar Birliği Kreatif Endüstriler Meclisi, Tiyatro Kooperatifi ve Netflix işbirliğinde deprem bölgesindeki çocuklara destek olmak amacıyla “Renkli Hayaller Sahnesi” projesini başlattık. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda #BirlikteDüşlüyoruz sloganıyla Hatay ve Kahramanmaraş’ta özel çadırlar kurularak 2 ay devam edecek projede uzman psikologlar tarafından incelenip onaylanan birbirinden farklı tiyatro oyunları, atölyeler, drama çalışmaları, konserler, sokak performansları, film ve belgesel gösterimleri gerçekleştirilecek. İhtiyaç Haritası ve İzmir Büyükşehir Belediyesi işbirliğiyle yürütülen “Bir Kira Bir Yuva” platformu aracılığıyla toplanacak bağışlarla depremzedelerin barınma sorununun çözümüne katkı sağlanması hedefleniyor. Bu projeyle yaklaşık 380 milyon TL toplandı ve 30.934 kişinin barınma ihtiyacı karşılandı. İhtiyaç sahibi kişiler ve ihtiyaçları hakkında veri ve bilgi toplamak amacıyla “İhtiyaç Haritası Çevrimiçi WhatsApp Talep Merkezi”ni oluşturduk. Bu sayede, listelenen ihtiyaçların online olarak doğrulanması ve ihtiyaç sahiplerine daha hızlı yanıt verilmesi hedefleniyor.
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri doğrultusunda Hatay, Adıyaman ve Kahramanmaraş’ta üç ortak yaşam merkezi kurulması planlanıyor. Bu merkezler yaklaşık 135 bin m2 alan üzerinde 17 mahalleden oluşacak ve toplam 1.700 haneyi barındıracak. İhtiyaç Haritası ekibi olarak Adana ve Gaziantep’te kurulacak iki “Bölgesel İyileştirme ve Kalkınma Merkezi” ile Türkiye’deki mevcut deprem sürecine sürdürülebilir kalkınma ilkeleri perspektifinde müdahale etmeyi hedefliyoruz. Kurulacak merkezler aracılığıyla barınma, gıda, hijyen malzemeleri ve kıyafet gibi acil ihtiyaçlara daha hızlı cevap vermek mümkün olacak. Ayrıca psiko-sosyal destek, geçim kaynaklarının iyileştirilmesi, çocuk koruma, eğitim, sağlık, sosyal uyum, kadın dostu yaşam ve KOBİ’ler için dayanıklılık inşasını sağlamayı hedefleyen uzun vadeli kalkınma projeleri gerçekleştirmeyi hedefliyoruz.
İhtiyaç Haritası’nın bundan sonraki hedefleri neler?
İhtiyaç Haritası’nın önemli hedeflerinden biri, Türkiye’deki sosyal eşitsizliğin azaltılmasıdır. Bu bağlamda, uluslararası düzeyde, özellikle insani yardım ve kalkınma alanında çalışan özel sektör ve sivil toplum aktörleri için bir teknolojik platform olma hedefiyle hareket ediyoruz. Mevcut teknolojimizle sosyal kalkınma alanında çalışan yerel aktörleri (kooperatifler, sivil toplum örgütleri) güçlendirmeye çalışıyoruz. Yerel ve uluslararası düzeyde gerçekleştirilen projelerde sağlanan destek ve fon çalışmalarında, destekçi kişi, kurum ve kuruluşlardan gelen destekler hususunda yenilikçi hedeflerimiz de mevcut. Bu doğrultuda, oluşturduğumuz “Sosyal Pazaryeri” ile farklı bölgelerden satın alımı gerçekleştirilen ayni yardım malzemelerinin yerel esnaftan temin edilmesini sağlayarak ulaşım maliyeti kalemini ortadan kaldırıyoruz. Böylece yerel esnafı destekliyoruz. Bu bakış açısı ile yerel ve global çapta gerçekleştirilecek projelerle sağlanan desteğin ihtiyaç odaklı ve daha efektif ilerlemesini hedefliyoruz. İhtiyaç Haritası ve oluşturduğumuz diğer platformların (Afet Haritası ve Sosyal Pazaryeri) sadece yerel düzeyde kalmaması, Türkiye’den dünyaya uzanması için çalışıyoruz.
Commentaires