Olcay Silahlı: "Küresel atık problemini temelden çözmek, semptomları değil sorunun kendisini ortadan kaldırmak adına teknoloji tabanlı, bütünsel bir yaklaşımı sahipleniyoruz."
Teknoloji tabanlı bütünsel atık yönetim çözümleriyle atık oluşumunu kaynağında önleyen ve oluşan atıkların en yüksek çevresel, sosyal ve ekonomik fayda ile döngüsel ekonomiye kazanımını sağlayan Fazla, 2016’da örnek bir sosyal girişim olma hedefiyle yola çıktı. Fazla CEO’su Olcay Silahlı’yla sürdürülebilirlik konusundaki çalışmalarını ve iş hayatında cesur olmanın önemini konuştuk.
Sürdürülebilirliğin sizin için anlamı nedir? Dünyanın geriye dönmesinin zor olduğu bir dönemde tüm çabanızı bu yöne aktarmak için gereken cesareti ve motivasyonu nereden buldunuz?
Bugün neredeyse iki dünyamız varmış gibi yaşıyor, üretim ve tüketim sistemlerinde sorumlu bir yaklaşım benimsemekte zorlanıyoruz. Bu sebeple sistemlerin sürdürülebilirlik temeliyle yeniden inşa edilmesi için özveriyle çalışıyoruz. Fazla olarak dünyanın iyiliğini dert ediniyor, etki yaratmak motivasyonu ile fayda sağlayabileceğimiz her alanda varlık gösteriyoruz. Bugün geldiğimiz noktada hepimizin birlik olup dünyamızı kurtarmak için aksiyon alması gerekiyor ve biz de bu bilinç ve motivasyon sayesinde yolumuza kararlılıkla devam ediyoruz.
“Gıda Kazanımı Hiyerarşisi” doğrultusunda geliştirdiğiniz bütünsel atık yönetim yaklaşımınızı anlatabilir misiniz? Bu yaklaşımı işinize nasıl entegre ettiniz?
Küresel atık problemini temelden çözmek, semptomları değil sorunun kendisini ortadan kaldırmak adına teknoloji tabanlı, bütünsel bir yaklaşımı sahipleniyoruz. Bu kapsamda Birleşik Devletler Çevre Koruma Ajansı tarafından hazırlanan “Gıda Kazanımı Hiyerarşisi”, atık yönetimini en yüksek fayda odağıyla gerçekleştirmek adına bir pusula niteliği taşıyor. Ters üçgen olarak hazırlanan ve Fazla olarak Türkçeye kazandırdığımız bu hiyerarşinin en üst basamağında en yüksek çevresel, sosyal ve finansal faydanın yaratıldığı “Kaynağında Azaltım” önergesi yer alırken en alt basamakta çevresel ve finansal olarak olumsuz etkilere sebep olan “Arazi Doldurma/Yakma” önergesi yer alıyor. Bizler Türkiye’de ve dünyada bir ilke imza atarak, hiyerarşinin en alt basamağını çözüm portföyümüze dahil etmeden, sunulan tüm önergeler doğrultusunda teknoloji tabanlı, bütünsel bir atık yönetimi hizmeti sunuyoruz. “Kaynağında Azaltım” önergesi doğrultusunda geliştirdiğimiz 4 farklı servisimizle tedarik zincirinde yer alan tüm kurumların ve bireysel tüketicilerin israfın önüne geçmeleri adına çalışmalar yürütüyoruz. Fazla Market adlı servisimizle tedarikçilerin ellerinde bulunan fazla ürünleri kullanıma kazandırmasını sağlarken Fazla Akıllı Tartı Sistemi ile profesyonel mutfaklarda atık takibini mümkün kılarak atık oluşumunu önlüyoruz. Sürdürülebilirlik Danışmanlığı servisimizle kurumların kimliklerine uygun sürdürülebilirlik hedefleri belirlemelerine destek oluyor, bu hedeflerine başarıyla ve somut etki yaratarak ulaşmalarını sağlıyoruz. Fazla uygulamasıyla yerel işletmelerin ve zincir markaların iyi durumda olmasına rağmen satışını gerçekleştiremedikleri ürünlerini tüketicilerle buluşturmalarını ve birlikte israfı önlerken finansal fayda yaratmalarını sağlıyoruz. “İhtiyaç Sahiplerine Bağış” önergesi doğrultusunda geliştirdiğimiz bağış servisimizle ve Gıda Kurtarma Derneği ile omuz omuza çalışarak paydaşlarımızın fazla ürünlerini Türkiye’nin dört bir yanındaki ihtiyaç sahiplerine ulaştırıyoruz. Atığa dönüşen gıdaların döngüsel ekonomiye kazandırılması adına geliştirdiğimiz Hayvan Yemi servisimiz ile hayvan yemi üretiminde birincil hammadde ihtiyacını azaltıyor; gıdadan tekstile, ambalajdan kimyasala farklı endüstrilerdeki atıkları Geri Dönüşüm servisimizle katma değerli şekilde ve fayda odağıyla kullanıma kazandırıyoruz.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından desteklenen ilk Türk girişimi olmanın anlamı nedir? Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na nasıl katkıda bulunuyorsunuz?
Fazla olarak yola Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nı sahiplenerek çıktık. Başta SKA 12: Sorumlu Üretim ve Tüketim olmak üzere SKA 2: Açlığa Son, SKA 11: Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar, SKA 13: İklim Eylemi ve son olarak SKA 17: Amaçlar için
Ortaklıklar maddelerine hizmet etmek odağıyla çalışmalarımıza yön veriyoruz. Yolculuğumuz 2030 yolculuğu. Bu doğrultuda, henüz operasyonlarımıza yeni başladığımız 2017 yılında, BM Kalkınma Programı tarafından desteklenen ilk Türk girişim olmak sahiplendiğimiz misyon doğrultusunda doğru adımlar attığımızı kanıtlar nitelikteydi. Bu başarıdan aldığımız güven duygusuyla her zaman daha iyiyi hedefleyerek yürümeye devam ettik ve ediyoruz. Tedarik zinciri boyunca sorumlu üretim ve tüketim sistemlerinin kurulması adına teknoloji tabanlı, atık yönetimi çözümleri geliştirirken Gıda Kurtarma Derneği ile yürüttüğümüz bağış operasyonlarıyla güvenilir ve besleyici gıdaya erişilebilirliği artırmak ve açlıkla mücadeleye etmek için çalışıyoruz. Atık oluşumu ve yönetimi kaynaklı çevresel ve finansal olumsuz etkileri azaltmak, iklim kriziyle mücadele etmek adına çalışmalar yürütüyoruz. Sahip olduğumuz uzmanlığı ve elimizdeki kaynakları daha sürdürülebilir ve adil sistemler kurmak adına açık kaynak olarak konumlandırıyor, bu doğrultuda işbirlikleri geliştirerek birbiriyle yüksek iletişim hatlarına sahip, geniş bir ekosistem yürütüyoruz.
İş dünyasında sürdürülebilirliği teşvik etmek için diğer işletmelere ve girişimcilere cesaret verme misyonunuz nedir? Sürdürülebilirlik konusunda bir topluluk oluşturmak için neler yapıyorsunuz?
Fazla olarak ilk günden bu yana yaptığımız araştırmalar, düzenlediğimiz saha ziyaretleri ve gerçekleştirdiğimiz operasyonlar sonucu edindiğimiz uzmanlığı her zaman parçası olduğumuz ekosistemle paylaşmaya öncelik veriyoruz. Geliştirdiğimiz iş modeliyle hem gençlere hem de kurumlara ilham olma misyonu taşırken günümüz gerçeklerini görünür kılmak adına çalışmalar yürütüyoruz. İşbirliklerimiz doğrultusunda düzenlediğimiz operasyonları paydaşlarımızla el ele yürütürken teknoloji tabanlı servislerimizi izlenebilirlik odağıyla geliştiriyor, paydaşlarımızın sürdürülebilirlik hedefiyle aldıkları aksiyonlar sonucu yarattıkları etkiyi görünür kılmayı önemsiyoruz. Toplumun ve kurumsal yapıların sürdürülebilirlik konusunda bilincini artırmak ve bu anlamda onları aksiyon almaya teşvik etmek için çok çeşitli iletişim ve pazarlama çalışmaları gerçekleştiriyoruz. Daha sürdürülebilir ve adil sistemler kurmak adına harekete geçmek isteyen herkesin hatırlaması gereken en önemli gerçek, bugün attığımız küçük bir adımın kelebek etkisiyle sanılandan daha büyük bir etki yaratacağı gerçeği. Sahip olduğumuz kaynakları bir araya getirip birlikte hareket edersek bu amaca başarıyla ulaşabiliriz.
Fazla olarak B Corp sertifikasyonuna sahipsiniz. Bu sertifikasyonun kazanılması sürecini nasıl geçirdiniz?
Fazla’yı kurmadan önce gerçekleştirdiğimiz saha ziyaretleri sırasında yurt dışında örneklerine rastladığımız ve “Türkiye’de bir örneğini nasıl yaparız?” sorusunu bizlerde uyandıran bir oluşum, B Corp. Hem kârlılığa odaklanan hem de yarattığı çevresel ve sosyal etkiyle alanında örnek olan şirketlerin parçası olduğu bir küresel sertifikasyon ağı. Şirketlerin yönetim, çalışanlar, komünite, çevre ve müşteri olmak üzere 5 ana başlıkta toplamda 200’ün üzerinde soru cevaplaması ve değerlendirme sonucu 80’in üzerinde bir puan alması bekleniyor. Yani elde etmesi pek de kolay bir sertifikasyondan bahsetmiyoruz. Fakat bu ağa katılan şirketler yaptıkları fayda odaklı çalışmalarla dünya çapında birer düşünce lideri olduklarını ve herhangi bir şirketten ayrışarak sorumluluk sahibi bir yaklaşımla pazarda farklı bir yere konumlandıklarını kanıtlamış oluyor. Bizler için de aslında yaptığımız çalışmalarla dâhil olduğumuz bir ekosistemden çok daha büyük bir anlamı var. Fazla olarak dünyanın iyiliğini dert edinerek yola çıktık ve bu doğrultuda sorumluluk almaktan çekinmeyen bir kültür inşa ettik. Ana odağımıza etkiyi yerleştirdik. İşimizin kendisi bu. Bu sebeple B Corp bizim için elde edilmesi gereken bir sertifikasyon değil, daha ziyade işimizin doğası gereği ulaştığımız bir sonuç.
Çalışma alanınızın ülke sınırlarımızdan taşarak globale ulaştığını biliyoruz. Bununla birlikte gıda odağıyla çıktığınız yolculukta farklı endüstrilere de açıldınız. Bu doğrultuda Fazla olarak geleceğe yönelik hedefleriniz nelerdir ve bu hedeflere nasıl ulaşmayı planlıyorsunuz?
Yaptığımız işlerde veriye dayalı ilerlemeyi ve ölçeklendirilebilirliği önemsiyoruz. Gıda odağıyla çıktığımız bu yolculukta, farklı endüstrilerdeki sürdürülebilir atık yönetimi ihtiyacını fark
ederek 2022 Aralık ayında sahip olduğumuz uzmanlığı hızla ve etkiyle bu endüstrilere de taşıdık. En temel amacımız, dünyanın iyiliği için etki yaratılabilecek her alanda varlığımızı ortaya koymak ve dünyamızı kurtarmak. Bu doğrultuda ilk günden
bu yana planlarımız arasında yer alan küreselleşme hedefinin de ilk adımını geçtiğimiz mart ayında İspanya’ya açılarak gerçekleştirdik. Burada kurduğumuz yerel ekiple daha ilk andan itibaren etki yaratmaya başladık. Amacımız, kurduğumuz bu eşsiz atık yönetimi ekosistemini daha birçok farklı coğrafyaya taşımak ve ülkemizi küresel platformlarda temsil etmeye devam etmek, etki odaklı iş modelimizle örnek olmak. Bu hedef doğrultusunda cesur adımlar atmaya ve ivmelenen şekilde bulunduğumuz her ortamda etki yaratmaya devam edeceğiz.
Comments