Rehber Köpekler Derneği Kurucu Başkanı Nurdeniz Tunçer, rehber köpeklerin eğitimli bir görevli olduğu bilinci yaygınlaştıkça, görme engelli bireylerin her alanda çok daha özgürce yaşayabileceklerini söylüyor.
Ülkemizin bu alandaki ilk sivil toplum kuruluşu olan Rehber Köpekler Derneği’nin hem görme engellilerin toplumsal yaşama kazandırılması hem de hayvan dostu olabilmeyi sağlayan çalışmaları nasıl başladı?
Rehber köpekler dünyada yaklaşık yüz yıldır var olan bir uygulama; ilk rehber köpekler Almanya’da görme yetilerini kaybeden Birinci Dünya Savaşı gazilerine destek olmak için yetiştirilmiş. Ancak antik çağlarda dahi rehber köpeklerin varlığına dair bulgular mevcut. Ülkemizde ise katıldığım bir resepsiyonda dönemin Birleşik Krallık Büyükelçisi Richard Moore’un eşi Maggie Moore’un rehber köpeği Star ile tanıştım. “Ben nasıl rehber köpek sahibi olabilirim” diye sorduğumda sevgili Maggie bana Türkiye’de olmadığını söyleyerek “Haydi bunun için dernek kuralım” dedi ve çalışmalara başladık. Önce farkındalık çalışmalarına başladık, daha sonra İngiltere’den gelen eğitmenler ve danışmanlar eşliğinde rehber köpeklerimizi yetiştirdik. Bu eğitmenler de derneğimizin rehber köpek eğitmenlerini yetiştirdi. Rehber köpeğim Kara, Türkiye’nin ilk rehber köpeği olarak Aralık 2016’da göreve başladı. O günden beri durmaksızın çalışıyoruz. Artık kendi eğitmenimizle rehber köpekler yetiştirmeye devam ediyoruz.
Rehber köpekler, talep eden görme engelli bireylere ücretsiz olarak sağlanıyor. Bu “iyilik” hareketinin bir parçası olmak ile ilgili ne söylemek istersiniz?
Rehber köpekler görme engelli bireylere ücretsiz olarak sağlandığı gibi, görev süresince tüm sağlık kontrolleri ve gıda ihtiyaçları derneğimiz tarafından ücretsiz olarak karşılanıyor. Dünyanın modern ülkelerinde bu şekilde olan sistemin ülkemizde de yapılması için gönüllü olduk ve derneğimiz bunu başardı. Sürdürülebilirlik için kurumlarla işbirliği içinde sosyal sorumluluk projeleri ile çalışmalarımıza devam ediyoruz. Tabii ki maliyetlerin oldukça yüksek olduğu dernek faaliyetlerimizin desteklerle daha geniş kitlelere yayılmasını hedefliyoruz. Rehber köpeği ile eşleşen her görme engellinin mutluluğu bizim için çok kıymetli. Farkındalığı yaygınlaştırma çabalarımız sonucu rehber köpeklerimizin artık toplumda daha hızlı olarak kabul görmekte olduğunu gözlemliyoruz. Rehber köpeklerin toplum içinde görevini yapmasına destek olunması bilinci yaygınlaştıkça, görme engelli bireylerin sosyalleşme ve seyahat özgürlüğü de o oranda artıyor.
Görme engellilerin gündelik ve çalışma hayatlarına aktif katılım sağlayabilecekleri bu projenin gelişmesi için ne tür işbirlikleri yapılıyor?
Rehber köpeklerle ilgili sürdürülebilirlik için kurumsal işbirlikleri çok önemli. Nestle Purina ProPlan köpeklerimizin mamasını, Zoetis ise aşılarını ve kısırlaştırma masraflarını karşılıyor. Marriott Otel Grubu çeşitli organizasyonlarımıza ev sahipliği yapıyor ve yıl içinde desteklerine devam ediyor. Zorlu Center derneğimizin ofis sponsoru. Ayrıca Arçelik ve Türkiye’de İngiliz Ticaret Odası, Tarabya İngiliz Okulları daimi destekçilerimizden. Bu kurumların yanı sıra sürekli gelir kaynağı olabilecek proje önerilerine her zaman açığız. Kurumlar sosyal sorumluluk duyarlılığı olan markalar geliştirdikçe tüketicileri tarafından daha fazla takdir ve tercih ediliyor. Derneğimiz hem çevre hem hayvan hakları hem de engelli hakları konusunda etkin faaliyet gösteren özel bir yapıya sahip. Dolayısıyla kurumlarla geliştirebileceğimiz etkinlik yelpazesi oldukça geniş. Toplumsal duyarlılığı yüksek kurumlarla işbirliklerine her zaman hazırız Bu arada rehber köpek adayı olabilecek yavrulara ve onları geçici bir süre evinde ön eğitim için misafir edebilecek gönüllü bakıcı ailelerle de her zaman kapımız açık.
Bir hukukçu olarak sizce rehber köpeklerle ilgili kamu farkındalığını artırmak için neler yapılabilir?
Biz her zaman “Rehber Köpekler Her Yerde” diyoruz. Artık görme engelliler tüm kamu kurum ve kuruluşlarına rehber köpekleri ile girebiliyorlar; bunun için kurumların hepsine özel bir yazı gönderildi. İstanbul, Ankara ve İzmir’de toplu ulaşım araçlarında rehber köpeklere özel düzenlemeler var, bu tüm Türkiye’ye yayılmalı. Ayrıca şehirlerarası otobüslerde rehber köpeklerin seyahatine dair karayolları yönetmeliği yayınlandı. Rehber köpeklerle ilgili erişilebilirlik yasasının meclisten geçmesini bekliyoruz. Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi’ne tarafız, bundan doğan haklarımızı kullanarak rehber köpekler ile kamusal alanlarda, toplu taşımalarda, hastanelerde, tiyatrolarda, konser alanlarında rahatlıkla yer alabiliyoruz. Vatandaşlar ve kurumlar arasında rehber köpeğin bir evcil hayvanın çok ötesinde, eğitimli bir görevli olduğu bilinci yaygınlaştıkça,
görme engelli bireylerin rehber köpekleri ile çok daha özgürce dolaşabilmelerine imkân sağlanacak.
Rehber köpek sahibi olan görme engelli bireylerin hayatlarındaki değişimi nasıl değerlendiriyorsunuz?
Rehber köpekler her şeyden önce can dostlar; 24 saat görme engelli bireyin yanındalar. Böyle bir bağın ve sevginin tarifi mümkün değil. Ayrıca rehber köpeğinizle sokakta yürürken karşınıza çıkabilecek engelleri sizin için aşacağını bilmek mükemmel bir rahatlık. Rehber köpeğim Kara benim her şeyim, onunla sık sık yurtiçi seyahatlerimiz oluyor. Zaman zaman da yurtdışına seyahat ediyoruz. Gün içinde de İstanbul’da sürekli hareket halindeyiz. Birlikte İngiltere, Almanya, İrlanda’ya gittik. O benim can yoldaşım. Benim canım Kara’ya, onun canı da bana emanet. Mucize gibi. Görme engelli birinin duygularını, beden dilini kullanarak anlatıyor; o benim sessiz kahramanım... Rehber köpeğim Kara’nın etkisiyle bu eşsiz sevgi ve desteğin herkese ulaşması için gönüllü olarak çalışmalarıma hız verdim. Rehber Köpekler Derneği’nin gönüllüsü olmaya var mısınız? Haydi sizleri de bekliyoruz!
コメント